درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی + علت و روش های درمان
شاید برای شما هم پیش آمده که هنگام سرماخوردگی دچار سرفه شدهاید. این سرفهها در انواع خفیف تا شدید بروز میکنند اما سرفههای شبانه بیشتر باعث آزار فرد میشوند. از این رو افراد درگیر، به دنبال راهی سریع برای درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی هستند. چون سرفههای شبانه باعث بیخوابی و اختلال در کیفیت خواب شده و بر زندگی فرد تاثیر منفی میگذارد. فردی که در طول شب خواب کافی نداشته باشد در موقعیت شغلی، روابط اجتماعی و زندگی شخصی خود دچار مشکلاتی میشود.
عوامل متعددی در ایجاد سرفههای شبانه تاثیرگذار هستند و بهترین راه برای درمان این وضعیت دوری از عوامل موثر در بروز سرفه و استفاده از روشهای درمانی مناسب همچون استفاده از شربت آیوی لیکس است. قبل از هر چیز باید علت سرفه مشخص شده و درمان نسبت به آن انجام شود. در بعضی از موارد درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی با روشهای خانگی و دارویی امکان پذیر است. در بیشتر مواردی که سرفه شدید و طولانی نباشد با راهکارهای خانگی بهبود مییابد. اما اگر سرفه ادامهدار شود باید به پزشک مراجعه کرده زیرا مواردی مثل آسم محتمل هستند و نیاز به بررسی و درمان مخصوص به خود را دارد. در این مقاله عوامل موثر در ایجاد سرفههای شبانه و راهکارهای تسکین و درمان آن را شرح دادهایم. برای آگاهی از روشهای درمان سریع سرفه تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
سرفههای شبانه چیست؟
سرفه شبانه به وضعیتی گفته میشود که در طول شب و زمانی که فرد در خواب است باعث بیدار شدن فرد از خواب میشود. درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی به بهبود کیفیت خواب در طول شب کمک میکند. سرفه نوعی مکانیسم دفاعی بدن است که از ورود عوامل تحریک کننده به مجاری تنفسی جلوگیری میکند. زمانی که محرکهای خارجی قصد ورود به مجاری تنفسی را داشته باشند اعصاب آن ناحیه تحریک شده و سیستم ایمنی بدن با سرفه در برابر آن واکنش نشان میدهد. عضلات شکم و قفسه سینه با منقبض شدن و از طریق سرفه، هوا را از دستگاه تنفسی خارج کرده و محرکهایی که باعث سرفه شدهاند همراه با هوا خارج میشوند.
اگر گاهی اوقات سرفه میکنید واکنش بدن شما نسبت به محرکهای خارجی است و جای نگرانی وجود ندارد. اما اگر سرفهها شدید و طولانی مدت شده و با علائمی همچون خس خس سینه، مشاهده خلط خونی و هرگونه علائم غیرعادی همراه باشد برای درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی به مراقبتهای پزشکی نیاز دارید.
علل سرفههای شبانه چیست؟
سرفه یک واکنش غیرارادی است که مجاری هوایی را از هرگونه مواد محرک پاکسازی میکند. سرفهها براساس عوامل مختلفی به وجود میآیند و به صورت خشک، خلط دار، حاد و مزمن افراد را درگیر میکنند. قبل از درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی لازم است عوامل موثر در به وجود آمدن آن را بشناسید. مهمترین عللی که در ایجاد سرفههای شبانه نقش دارند عبارتند از:
• سرماخوردگی و آنفولانزا
رایجترین عاملی که باعث سرفههای شبانه میشود عفونتهای ویروسی و بیماریهایی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا می باشند. زمانی که گلو خشک باشد سرفهها به بیشترین حد خود میرسند. گاهی اوقات درمان سرفههای شبانه ناشی از سرماخوردگی یا ویروس آنفولانزا زیر نظر پزشک انجام میشود.
• ویروس کرونا
ویروس کرونا از دیگر عوامل موثر در ایجاد سرفههای خشک و شبانه است. البته بیماری COVID-19 علائم دیگری نیز دارد و صرفا سرفه کردن در هنگام خواب دلیل بر ابتلا به کرونا نیست.
• ذرات محرک
زمانی که ذرات تحریک کننده مانند گرد و غبار، دود و سایر ذرات معلق در هوا وارد مجاری هوایی میشود بدن با سرفه این ذرات را از راههای هوایی خارج کرده و باعث تنفس آسان میشود. وجود مخاط و ذرات تحریک کننده در گلو و مجاری هوایی عاملی برای ایجاد تک سرفه و سرفههای مداوم است.
• ذات الریه
زمانی که ریه دچار عفونت و التهاب شود آلوئولها یا همان کیسههای میکروسکوپی هوا در اثر عفونت درگیر شده و باعث پنومونی ریه میشوند. از این رو یکی از مواردی که قبل از درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی باید مورد توجه قرار بگیرد بررسی وضعیت ریهها است.
• آلرژی
از دیگر عوامل موثر در ایجاد سرفه، آلرژی است. آلرژی واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل خارجی است. زمانی که فرد دچار آلرژی میشود سیستم ایمنی بدن با تولید آنتی بادیها هرگونه ماده خارجی و حساسیتزا را ماده مضر شناسایی کرده و با آن مقابله میکند. حتی اگر این مواد برای بدن ضرری نداشته باشند. آسانترین راه درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی و ناشی از آلرژی دوری از عوامل حساسیتزا است.
• برونشیت
وقتی مجاری هوایی منتهی به ریهها درگیر عفونت باشند نایژه و نایژکهای ریه تحریک شده و ملتهب میشوند. اصلیترین علامت برونشیت، سرفه است و احتمال دارد باعث ایجاد مخاط زرد رنگ و یا خاکستری شود. گاهی اوقات افراد مبتلا به برونشیت ممکن است علائمی مثل خس خس سینه و گلو درد را تجربه کنند.
• آسم
بیماری آسم یکی از علل سرفه به خصوص در کودکان است. البته در بزرگسالان نیز ممکن است یکی از عوامل سرفه باشد. تشدید سرفه در طول شب و ساعات اولیه صبح یکی از نشانههای ابتلا به آسم است. البته سرفه شبانه به تنهایی نمیتواند علامت آسم باشد. سرفههای شبانه ناشی از آسم با استفاده از داروهای ضدالتهاب استنشاقی تا حد زیادی بهبود مییابند.
• ریفلاکس معده
هنگامی که محتویات و اسید معده به طور غیرعادی به سمت مری بازمیگردند ریفلاکس معده اتفاق میافتد. ریفلاکس علاوه بر سوزش معده، بوی بد دهان و درد قفسه سینه میتواند باعث ایجاد سرفه شود.
• استعمال دخانیات
سیگار کشیدن و استعمال دخانیات جزو عوامل شایعی است که باعث ایجاد سرفه میشود. اگر جزو افرادی هستید که سیگار میکشید برای درمان سرفههای شبانه ابتدا باید سیگار را ترک کنید.
• ترشحات پشت حلق
وجود ترشحات و خلط در پشت حلق در ایجاد سرفه نقش دارند. سیستم ایمنی بدن برای اینکه ترشحات را تخلیه کند بدن را وادار به سرفه میکند و این سرفهها معمولا از نوع خلطدار هستند.
از دیگر عواملی که ممکن است منجر به سرفههای شبانه شوند میتوان به نارسایی قلبی،آسیب دیدگی تارهای صوتی، سیاه سرفه، سل، تب یونجه و تنفس مواد شیمیایی اشاره کرد.
روشهای درمان سرفههای شبانه سرماخوردگی
راههای مختلفی برای تسکین سرفههای شبانه وجود دارد و میتوانید در موارد خفیف روشهای خانگی و در موارد شدیدتر با صلاحدید پزشک روشهای دارویی را امتحان کنید. معمولا زمانی که دراز میکشیم سرفهها شدیدتر شده و مانع خواب راحت میشوند. برخی از راهکارهای کمک کننده برای کاهش سرفهها عبارتند از:
– افزایش رطوبت هوا با دستگاه بخور
تنفس هوای خشک باعث تحریک گلو و سینوسها شده و سرفه را تشدید میکند. برای جلوگیری از این اتفاق میتوانید از دستگاههای بخور و رطوبت ساز استفاده کنید. مرطوب شدن هوا تا حد زیادی از سرفههای شبانه جلوگیری میکند. البته رطوبت هوا نباید بیش از حد باشد.
– غرغره کردن آب نمک
از آنجایی که نمک خاصیت ضد عفونی کنندگی دارد میتواند در تسکین گلو درد و درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی ناشی موثر باشد. غرغره آب نمک عوامل بیماریزا و عفونی را از گلو خارج میکند. یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و بعد از غرغره کردن، آن را بیرون بریزید.
– پرهیز از مصرف سیگار و عدم استنشاق دود سیگار
دود سیگار مجاری تنفسی را تحریک کرده و باعث سرفه میشود. همچنین افراد را در معرض بیماریهای ریه قرار میدهد. حتی اگر خودتان سیگار نکشید اما در معرض دود سیگار قرار بگیرید میزان سرفه در شما افزایش مییابد. از این رو افرادی که دخانیات مصرف میکنند باید آن را ترک کرده و سایر افراد از حضور در مناطق آلوده به دود سیگار پرهیز کنند.
– تمیز نگهداشتن محیط اتاق خواب و دوری از عوامل حساسیتزا
یکی از راهکارهایی که برای درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی توصیه میشود حفظ پاکیزگی محل خواب است. برای جلوگیری از ورود گردوغبار و آلودگی به اتاق خواب، پنجرهها را بسته نگهداشته و برای تصفیه هوای اتاق از فیلتر هوا استفاده کنید. فیلتر هوا ذرات آلرژن موجود در هوا را حذف کرده و به تنفس راحتتر کمک میکند.
شستشو و تعویض مداوم رویه بالش و ملحفهها، جارو کشیدن روی فرشها و عدم نگهداری حیوانات خانگی در اتاق خواب تاثیر مثبتی در تسکین سرفههای شبانه دارند. به طور کلی از هر نوع آلرژن که باعث عطسه و سرفه میشوند دوری کنید.
– بالا نگهداشتن سر در زمان خواب
یکی از عللی که سرفهها در طول شب تشدید میشوند تجمع مخاط در پشت گلو و تنگ شدن راه تنفسی است. برای پیشگیری از این اتفاق هنگام خواب سر خود را کمی بالاتر قرار دهید. برای این کار میتوانید چند بالش زیر سر خود گذاشته و یا از تختهایی با قابلیت تنظیم استفاده کنید.
علاوه بر روشهای گفته شده تعدادی از ترکیبات گیاهی نیز به درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی کمک میکنند.
برخی از مواد موثر در تسکین سرفه عبارتند از:
• لیمو و عسل
با لیمو و عسل یک نوشیدنی مفید آماده کرده و آن را قبل از خواب بنوشید. دو قاشق غذاخوری عسل را در یک لیوان آب گرم حل کرده و مقداری آبلیمو تازه به آن اضافه کنید. نوشیدن این ترکیب تاثیری برابر با داروهای ضدسرفه دارد و با نرم کردن مجاری تنفسی و حذف آثار خلط، سوزش گلو و سرفه را کاهش میدهد.
• آویشن و پونه
هردوی این گیاهان خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی دارند و در درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی موثر هستند. به طوری که در تهیه برخی شربتها از آویشن و پونه استفاده میشود. برای برخورداری از خواص این گیاهان کافی است دمنوشی از ترکیب آنها تهیه کرده و نوش جان کنید. آویشن در طب سنتی داروی ضدسرفه است و مصرف آن التهاب ریه، گلودرد و سرفه را تسکین میدهد. البته میتوانید از شربت های گیاهی حاوی آویشن مثل شربت آیوی لیکس استفاده کنید.
• سیر خام
در برخی موارد جویدن چند حبه سیر خام میتواند سرفههای طولانی مدت ناشی از عفونت را درمان کند. چون سیر دارای خاصیت ضدباکتریایی است و عوامل عفونی ایجاد کننده سرفه را از بین میبرد. البته برای پیشگیری از مشکلات گوارشی نباید در مصرف سیر خام زیادهروی کرد.
• زنجبیل
دمنوش زنجبیل از دیگر ترکیبات موثر در درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی است. خواص ضدالتهابی زنجبیل باعث شده اثربخشی بسیار خوبی در بهبود التهاب مجاری تنفسی، گلو درد و سرفه داشته باشد. اضافه کردن یک قاشق عسل به دمنوش زنجبیل تاثیر آن در تسکین سرفههای شدید، چند برابر میکند.
• شیر و زردچوبه
مصرف زردچوبه در کاهش سرفههای شبانه موثر است. به طوری که در دوران شیوع کرونا برای تسکین سرفههای شدید در خانه مورد استفاده قرار میگرفت. خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی زردچوبه، آن را به ماده دارویی تبدیل کرده است. برای درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی و کاهش گلودرد میتوانید زردچوبه را به تنهایی و یا همراه با شیر ولرم مصرف کنید.
• برگ پیچک (عشقه)
یکی دیگر از گیاهانی که خاصیت دارویی دارد و در ترکیبات بسیاری از داروهای خلط آور از آن استفاده میشود برگ پیچک یا عشقه است. برای درمان سرفه میتوان این گیاه را به صورت دمنوش یا جوشانده مصرف کرد. شربت آیوی لیکس شرکت اکسیرگستر اسپادانا، علاوه بر آویشن حاوی عصاره برگ پیچک (عشقه) نیز می باشد.
گاهی اوقات روشهای خانگی در تسکین سرفه موثر واقع نمیشوند و برای درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی لازم است دارو مصرف شود. معمولا در این موارد داروهای ضدسرفه، خلط آور، اسپریهای بینی و شربتها تجویز میشوند.
– شربت آیوی لیکس
یکی از داروهای موثری که برای تسکین سرفههای ناشی از سرماخوردگی، ذات الریه و برونشیت حاد تجویز میشود شربت آیوی لیکس است. همچنین این شربت باعث تسکین علائم سرفه ناشی از آسم میشود. ترکیبات شربت آیوی لیکس به صورت گیاهی است و در آن از عصاره هیدروالکلی آویشن و عصاره خشک گیاه پیچک یا همان عشقه استفاده شده است. از این رو اثربخشی بسیار خوبی در درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی دارد و فاقد عوارض جانبی داروهای شیمیایی است. گیاه آویشن و عشقه موجود در ترکیبات شربت آیوی لیکس باعث شده علاوه بر تسکین انواع سرفهها، در بهبود عفونتها و التهاب مجرای تنفسی نیز موثر باشد. این شربت برای کودکان و بزرگسالان در دوزهای تجویز شده قابل مصرف است و فقط برای کودکان زیر 1 سال و خانمهای باردار و شیرده ممنوعیت مصرف دارد.
جمع بندی
سرفه یکی از عوارضی است که در اثر عوامل مختلفی همچون عفونتهای ویروسی، ورود آلودگی و ذرات محرک به راههای هوایی، بیماریهایی مثل آسم و برونشیت به وجود میآید. گاهی سرفه در طول شب فرد را از خواب بیدار میکند و ادامهدار شدن این روند ابعاد مختلف زندگی شخص را مختل میکند. از این رو افراد درگیر به دنبال راهی سریع برای درمان سرفه های شبانه سرماخوردگی هستند. همانطور که در این مطلب اشاره کردیم با روشهایی همچون مرطوب نگهداشتن محیط، دوری از دود و آلودگی، مصرف موادی مانند عسل، آویشن، زنجبیل و برگ پیچک میتوان شدت سرفه را کاهش داد. همچنین داروهایی از قبیل شربت آیوی لیکس تاثیر بسیار زیادی در تسکین انواع سرفهها دارند. این شربت بدون نسخه نیز از داروخانه قابل تهیه است و برای بهبود سرفههای شبانه میتوانید آن را مصرف کنید.
واحد تحقیق و توسعه شركت داروسازي اکسیر گستر اسپادانا