درمان بیماری های کبدی + انواع، علائم و علت آن
یکی از مهمترین اندامهای درونی بدن که عملکردهای بسیار مهمی نظیر هضم غذا، دفع مواد سمی، تصفیه خون، ذخیره مواد معدنی و ویتامینها، ساخت انواعی از پروتئینها و … را بر عهده دارد، کبد است. این ارگان نیز همانند سایر اعضای بدن میتواند دچار بیماری شود. برخی از این بیماریها ارثی و ژنتیکی هستند، یعنی فرد با بیماری کبد متولد میشود. گروهی دیگر هم اکتسابی هستند، یعنی به خاطر سبک زندگی غلط، بروز پیدا میکنند. اگر این بیماریها، سریع و به درستی تشخیص داده نشوند، پروسه درمان هم دیرتر شروع میشود و ممکن است در این دوره، کبد فعالیت طبیعی خود را از دست بدهد و خطرات زیادی را برای فرد ایجاد کند.
یکی از بهترین انواع درمان بیماری های کبدی، استفاده از کپسول اکسیر لیور است که دارای ترکیبات کاملا گیاهی است و عوارض جانبی ایجاد نمیکند. با ما همراه باشید تا در ادامه، بیشتر با بیماریهای کبدی، روشهای تشخیص و درمان آن آشنا شوید.
فهرست مطالب
علل بیماری های کبد
بیماریهای درگیر کننده کبد، علل مختلفی دارند. گاهی عوامل ژنتیکی دخیل هستند، گاهی اختلال در سیستم ایمنی بدن و گاهی هم عفونتها. در این بخش علل انواع بیماری های کبد را بررسی خواهیم کرد تا شما عزیزان بتوانید با رعایت یکسری نکات ساده، تا حد زیادی از بروز این بیماریها جلوگیری کنید.
عفونت
میکروارگانیسمهایی نظیر انگل و ویروسها قادر به ایجاد عفونت و التهاب در کبد هستند و میتوانند از این طریق، عملکرد طبیعی کبد را مختل کنند. انتقال این ویروسها میتواند از طریق خون، تماس جنسی، غذا و آب آلوده و تماس مستقیم با یک فرد آلوده، اتفاق بیفتد. یکی از شایعترین انواع بیماری های کبد، ویروسهای هپاتیت است که باعث بروز هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C میشوند.
عوامل ژنتیکی
اگر از پدر یا مادر یا هر دو، ژن معیوبی به فرزند برسد، ممکن است ناهنجاریهای مختلفی در کبد به وجود آید. از جمله این بیماریها، میتوان به هموکروماتوز، بیماری ویلسون، نقص آنتی تریپسین آلفا-1 و سندروم گیلبرت اشاره کرد.
هموکروماتوز
یکی از انواع بیماری های کبد است که به خاطر تجمع بیش از حد آهن بروز پیدا میکند و علائمی مثل درد مفاصل، خستگی همیشگی، ناتوانی جنسی در مردان، اختلالات قاعدگی در بانوان، اختلال در هورمونهای جنسی، آرتیمی قلبی و بیاری پانکراس را میتواند به همراه داشته باشد.
بیماری ویلسون
ویلسون نیز از دیگر بیماریهای ارثی کبدی است که به خاطر تجمع بیش از حد مس، ایجاد میشود. از علائم آن میتوان به درد در ناحیه شکم، استفراغ مداوم، بی اشتهایی، خستگی مداوم و خونریزی بینی اشاره کرد.
نقص آنتی تریپسین آلفا-1
در این بیماری ژنتیکی، نقص آنزیم آنتی تریپسین آلفا-1 باعث احتباس و پولیمریزه شدن آن در کبد میشود و در 10-20 درصد از نوزادان میتواند زردی کولستاتیک را به همراه داشته باشد. در اغلب موارد، کودکان دچار سیروز کبدی میشوند و بقیه نیز در بزرگسالی سیروز و سرطان کبد را تجربه میکنند.
سندروم گیلبرت یا ژیلبرت
سندروم گیلبرت نیز از دیگر انواع بیماری های کبد است که باعث میشود، کارکرد نرمال کبد دچار اختلال شود. این بیماری علائمی نظیر زردی پوست، تهوع و اسهال، خستگی همیشگی و درد در ناحیه شکم را از خود بروز میدهد. تشخیص سندروم گیلبرت توسط آزمایش خون انجام میگیرد.
اختلالات سیستم ایمنی بدن
امروزه، شمار بیماریهای خودایمنی بسیار افزایش پیدا کرده است که سادهترین آنها همان آلرژیها و واکنشهای ازدیاد حساسیت است. اما همیشه به همین سادگی نیست. در بیماریهای خود ایمنی، بدن برخی از ارگانها را بیگانه شناخته و علیه آنها آنتی بادی تولید میکند که در برخی موارد میتواند باعث بروز بیماریهای بسیار خطرناک و کشنده باشد. از انواع بیماری های کبد که با این مکانیسم به وجود میآیند، میتوان به هپاتیت خود ایمنی، سیروز صفراوی اولیه و کلانژیت اسکلروزان اولیه اشاره کرد.
غدد و تومورهای سرطانی
از دیگر عوامل موثر در بروز بیماریهای کبدی میتوان به وجود توده در کبد و یا متاستاز سرطان ارگانهای دیگر اشاره کرد. در سرطان کبد، هپاتوسیتها با سرعت زیادی شروع به تکثیر میکنند. افرادی که به هپاتیت نوع B و C مبتلا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان کبد قرار دارند. سرطان کبد یکی از سختترین انواع بیماری های کبد است که به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم میشود. در نوع اولیه، سلولهای سرطانی در کبد به وجود میآیند ولی در نوع ثانویه، سرطان از سایر ارگانها مثل معده، غدد لنفاوی و پستانها به کبد متاستاز میدهد.
انواع بیماری های کبد
بیماریهای کبدی انواع گوناگونی دارند که هر یک از آنها، علائم و نشانههای خاصی را از خود بروز میدهند و روشهای تشخیصی و درمانی آنها نیز با یکدیگر فرق میکند. با ما همراه باشید تا در ادامه بیشتر با انواع بیماری های کبد آشنا شوید.
کبد چرب
یکی از شایعترین و رایجترین بیماریهای کبدی که افراد درگیر آن میشوند، بیماری کبد چرب است که به خاطر تجمع بیش از حد چربی در کبد به وجود میآید. این تجمع باعث میشود سلولهای کبدی دچار التهاب شوند و عملکرد طبیعی خود را از دست بدهند. چاقی و اختلالات چربی خون، مصرف مشروبات الکلی، سوءتغذیه، داشتن رژیم غذایی غلط، دیابت، مصرف داروهای کورتوندار، جزو مهمترین دلایل ایجاد بیماری کبد چرب محسوب میشوند.
به طور کلی این بیماری، 3 گرید دارد. مرحله اول که به خاطر رژیم غذایی نادرست و دارای قند زیاد به وجود میآید، اختلالی در عملکرد کبد ایجاد میشود که اگر کنترل نشود، میتواند وضعیت خطرناکی را به همراه داشته باشد. در گرید دوم که حادتر از گرید اول است، مصرف بیش از حد چربی، قند و مشروبات الکلی باعث اختلال در کارکرد طبیعی کبد میشود و احتمال سکته قلبی و یا مغزی افزایش پیدا میکند.
کسانی که دیابت، فشار خون بالا، اضافه وزن دارند و یا داروهای تاموکسیفن و متوترکسات مصرف میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به کبد چرب که یکی از انواع بیماری های کبد است، قرار دارند. موثرترین روش برای درمان این بیماری، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی است. اگر علائم بیماری را نادیده بگیرید و عادتهای غلط را تغییر ندهید، گرید 3 ایجاد میشود که میتواند مشکلات زیادی را برای کبد ایجاد کند و ناراحتی قلبی، هپاتیت خود ایمنی و فیبروز کبدی را به دنبال داشته باشد. برای تشخیص گرید بیماری میتوان از سی تی اسکن، سونوگرافی، ام ارآی استفاده کرد. کبد چرب به عنوان یکی از رایجترین انواع بیماری های کبد، به سه نوع الکلی، غیر الکلی و بارداری تقسیم بندی میشود.
– نوع الکلی، همانطور که از اسمش پیداست، به خاطر مصرف بی رویه الکل به وجود میآید. وقتی الکل وارد بدن میشود، توسط کبد شکسته و دفع میشود. اما هرچقدر ورود الکل به بدن بیشتر شود، ترکیبات حاصل از شکستن آن نیز افزایش پیدا میکند. این ترکیبات باعث التهاب و ضعف سیستم ایمنی بدن میشوند که در نهایت منجر به سیروز کبدی و سرطان کبد میشود.
– کبد چرب غیر الکلی که از دیگر انواع بیماری های کبد است، ربطی به مصرف الکل ندارد. این نوع بیماری، خود میتواند به دو صورت ساده و غیر الکلی طبقه بندی شود. در کبد چرب ساده، کبد دچار التهاب و یا آسیب دیدگی جدی نمیشود. فقط کبد به میزان کمی چربی تولید میکند اما در حدی نیست که وضعیت خطرناکی را به وجود آورد. با یکسری تغییرات جزئی در سبک زندگی میتوان این بیماری را برطرف کرد. در استئاتوهپاتیت غیر الکلی، کبد دچار التهاب و آسیب دیدگی میشود و فیبروز یا اسکار کبدی را به دنبال دارد. اگر درمان به موقع و به درستی انجام نگیرد، در نتیجهی پیشرفت آسیب دیدگی، ممکن است سیروز کبدی یا سرطان کبد نیز رخ دهد.
– کبد چرب بارداری، یکی از انواع بیماری های کبدی نادری است که از هر 10 هزار نفر، یک نفر مبتلا میشود. این شرایط بیشتر در بارداریهای دوقلو اتفاق میافتد و احتمال بروز آن، در جنین پسر بیشتر از جنین دختر است. از علائم کبد چرب بارداری میتوان به تهوع و استفراغ، خستگی شدید و خواب آلودگی، زردی پوست و چشمها، بی اشتهایی و درد شکم اشاره کرد.
سیروز یا تنبلی کبد
اگر بافت کبد به هر دلیلی دچار التهاب مزمن شود، ممکن است سیروز یا تنبلی کبد رخ دهد که یکی دیگر از انواع بیماری های کبد است. به دنبال التهاب، آسیب دیدگی و تخریب بافتی رخ میدهد. از همین رو، کبد برای از بین بردن این آسیب دیدگی، شروع به بازسازی بافتهای تخریب شده میکند. این فرآیند بازسازی و تخریب به طور مدام و مزمن تکرار میشود. درنتیجه کبد عملکرد طبیعی خود را از دست میدهد و به تدریج دچار سیروز میشود.
هپاتیتهای ویروسی، کبد چرب، اعتیاد الکلی، بیماری ویلسون، انسداد وریدی کبدی، بیماریهای کبد و مجاری صفراوی و تنگی مجاری صفراوی، مصرف داروهای سمی از مهمترین عوامل موثر در بروز سیروز کبدی هستند. تا کنون برای سیروز کبدی که یکی از خطرناکترین انواع بیماری های کبد است، درمان قطعی و موثر پیدا نشده است اما اینطور هم نیست که در صورت ابتلا به این بیماری، قطع امید کرد. عللی که در ایجاد سیروز کبدی موثر هستند، قابل درمان میباشند و اگر به موقع تشخیص داده شوند و پروسه درمان شروع شود، به راحتی میتوان از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.
بیماری خود ایمنی کبد
هپاتیت اتوایمیون یا خود ایمنی، یکی دیگر از انواع بیماری های کبد است. در این بیماری، سلولهای ایمنی بدن، سلولهای کبدی را بیگانه شناخته و به آنها حمله میکنند و علیه بافت کبد، آنتی بادی تولید میکنند. این آنتی بادیها با بافت کبد واکنش داده و موجب ملتهب شدن کبد میشوند. معمولا افرادی که به این بیماری مبتلا میشوند، ژن ابتلا به بیماری را دارند و در برخورد با یک عامل مثل ویروس، تحریک و فعال شده و بیماری به صورت مزمن ایجاد میشود. هپاتیت اتوایمیون جزو موارد نادر از انواع بیماری های کبد است. علائم خاصی را از خود نشان نمیدهد و بعد از مدتهای طولانی که بخش بزرگی از کبد تخریب میشود وعلامتهایی نظیر بی حالی و خستگی اول صبح ظاهر میشود.
سرطان کبد
زمانی که سلولهای کبدی به صورت غیر طبیعی رشد و تکثیر یابند و تغییر شکل دهند، سرطان کبد ایجاد میشود. همانطور که میدانید کبد، نقش بسیار مهمی را در سم زدایی ایفا میکند که اگر درگیر یک بیماری و یا سرطان شود، نمیتواند فعالیتهای خود را مثل گذشته انجام دهد، در نتیجه ممکن است علائم سیستمیک در بدن ظاهر شود. سرطان کبد یکی از بدترین انواع بیماری های کبد است که به دو صورت اولیه و ثانویه طبقه بندی میشود.
سرطان کبد میتواند علاوه بر درگیر کردن خود بافت کبد، متاستاز دهد و دیگر ارگانها را هم دچار اختلال کند. سرطان کبد جزو خطرناکترین انواع بیماری های کبد است که اگر غربالگریها به درستی و زود هنگام انجام گیرند، میتوان با تشخیص درست و شروع به موقع درمان، جان بیمار را نجات داد. از نشانهها و علائم تیپیک سرطان کبد میتوان به بی حالی، تهوع و استفراغ، تب، خستگی و ضعف، کاهش اشتها و زردی اشاره کرد.
هپاتوما یا سرطان سلولی کبد
از دیگر انواع بیماری های کبد، میتوان به هپاتوما یا سرطان سلولهای کبد اشاره کرد که معمولا به خاطر برخی از بیماریهای مزمن مثل هپاتیت، بروز پیدا میکند. در صورت وجود تومور بدخیم کبد مثل سرطان مجاری صفراوی، شرایط بسیار خطرناک و بحرانی است و برای اینکه بیمار بتواند به زندگی خود ادامه دهد، باید تشخیص و درمان به موقع انجام گیرد. هنگامی که سلولهای کبدی، بیش از حد نرمال و طبیعی رشد و تکثیر پیدا میکنند و سرطانی میشوند، فعالیت طبیعی خودشان را از دست میدهند و در نتیجه، بیماری هپاتوما ایجاد میشود. علائمی که در هپاتوما رخ میدهد، شبیه به علائم سرطان کبد است و علاوه بر ان ممکن است، ورم شکم هم اتفاق بیفتد. وقتی کبد سرطانی میشود، نمیتواند فعالیتهای مهمی که بر عهده دارد، مثل سم زدایی را به درستی انجام دهد. در نتیجه مواد ممکن است در کبد تجمع پیدا کنند و وارد خون شوند و شرایط خطرناکی را برای فرد ایجاد کنند.
فیبروز کبدی
از انواع بیماری های کبدی، به فیبروز کبدی هم میتوان اشاره کرد. شرایطی که در این بیماری رخ میدهد، به این صورت است که کبد دچار زخم میشود و شروع به بازسازی و ترمیم خود میکند. اما اگر این فرایند تخریب و بازسازی به طور مداوم تکرار شود، بافت کبد دچار فیبروز شده و از بین میرود. شبیه این فرایند در پوست هم اتفاق میافتد که بعد از ایجاد زخم، ترمیم و بازسازی رخ میدهد و حتی ممکن است جای ترمیم یا همان اسکار نیز بر جای بماند و از بین نرود.
اگر فیبروز کبدی تشخیص داده نشود و درمان موثر صورت نگیرد و مدام توسعه پیدا کند و بافت بیشتری از کبد، از بین برود، ممکن است شرایطی مثل سیروز کبدی و سرطان کبد ایجاد شود. علل مختلفی در ایجاد فیبروز کبدی دخیل هستند که از شایعترین آنها میتوان به کبد چرب الکلی و غیر الکلی اشاره کرد. تورم اندامها، زردی، بی حالی و خستگی، درد در ناحیه شکم، تهوع و استفراغ جزو علائم مشترکی هستند که علاوه بر فیبروز کبدی، در دیگر انواع بیماری های کبد هم ظاهر میشوند.
علائم بیماری کبد چیست؟
همانطور که گفته شد، بیماریهای کبدی انواع مختلفی دارند که هرکدام از انواع بیماری های کبد، خصوصیات ویژهای دارند و علائم خاصی را از خود بروز میدهند. البته علائم مشترکی هم میتوان در میان این بیماریها پیدا کرد. اما توجه کنید که بیماریهای کبدی همیشه نشانههای مشخصی ندارند و برخی تا مدت زمان طولانی خاموش و بدون علامت میمانند که این حالت، تشخیص و درمان را مشکل میکند.
اما به طور کلی، درد شدید در ناحیه شکم، بیماری یرقان در بزرگسالان و کودکان، خونریزی، سردرگمی، خستگی مزمن، ضعف و بی حالی، کاهش اشتها و کاهش وزن، زردی رنگ پوست و قسمت سفید چشمها، تورم شکمی، تورم در پاها و قوزک پا، خارش پوست، ادرار تیره رنگ، مدفوع کم رنگ، تهوع و استفراغ، تضعیف سیستم ایمنی بدن، کبود شدگیهای بی دلیل، خشکی دهان و چشم، مزه تلخی دهان هنگام صبح، اختلال در تمرکز از جمله علائم مهمی هستند که در انواع بیماری های کبد ظاهر میشوند. در صورت مشاهده این علائم، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با انجام تستهای مختلف، بیماریتان به طور دقیق تشخیص داده شود.
بیماری کبد چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص انواع بیماری های کبد، روشهای زیادی وجود دارد که پزشک با توجه به شرایط بیمار، برخی از آنها را درخواست میکند. بررسی سابقه فرد، درخواست آزمایشهای پزشکی، بررسی سبک زندگی فرد و رژیم غذایی وی میتوانند به تشخیص پزشک، کمک شایانی کنند. اگر کبد دچار التهاب باشد و یا عملکرد غیر طبیعی داشته باشد،
در آزمایش خون، مشخص میشود. اولین مرحله برای تشخیص بیماریهای کبد، درخواست آزمایش کبدی برای بررسی عملکرد کبد است. علاوه بر آن، آزمایشهای دیگری نظیر شمارش کامل خون (CBC)، بررسی میزان آمونیاک خون، سی تی اسکن، ام آر آی، بیوپسی از کبد، سونوگرافی میتوانند در تشخیص انواع بیماری های کبد، توسط پزشک متخصص درخواست شوند.
در صورتی که کبد درگیر یک بیماری شود و عملکرد طبیعی خود را دست دهد، نمیتواند به درستی سم زدایی انجام دهد، درنتیجه آمونیاک که یک ماده سمی و خطرناک است در کبد تجمع پیدا میکند و میزان آن نسبت به شرایط عادی، افزایش پیدا میکند. انجام آزمایشهای کبدی در افرادی که سابقه ابتلا به بیماری کبدی، مصرف بیش از حد الکل، سابقه بیماری کیسه صفرا، فشار خون بالا، دیابت، کم خونی، علائم اختلال یا کم کاری تیروئید دارید، از اهمیت بیشتری برخوردار است.
درمان بیماری های کبدی چگونه است؟
با توجه به نوع بیماری، روش درمان بیماری های کبدی متفاوت است و نمیتوان برای همه، یک درمان را در نظر گرفت. به جز عفونتهای ویروسی مثل هپاتیت A و C، سنگ کیسه صفرا و مونونوکلئوز عفونی، برای درمان بیماری های کبدی، معمولا درمان قطعی و موثری وجود ندارد. اما میتوان با تغییر سبک زندگی، داشتن رژیم غذایی سالم، حذف برخی از عادات غلط، بیماری را کنترل و مدیریت کرد و مانع از پیشرفت آن شد. در صورتی که بیماری کبدی پیشرفت کند و منجر به ایجاد سیروز و سرطان کبد شود، دیگر نمیتوان کار خاصی انجام داد.
این افراد باید برای کنترل جذب پروتئین، دارو مصرف کنند. رژیم غذایی مناسب برای این افراد، باید دارای مقادیر کمی سدیم و حاوی قرصهای ادرارآور باشد تا از احتباس بیش از حد مایعات در بدن جلوگیری شود. فردی که سنگ کیسه صفرا دارد، با توجه به وضعیت بیماری، ممکن است دارو مصرف کند یا طی عمل جراحی، کیسه صفرایش برداشته شود.
بیماری که از هپاتیت A رنج میبرد، باید مایعاتی دریافت کند که سیستم ایمنی بدن را برای دفاع از عفونت، فعال و تقویت کند. یا مثلا برای کبد چرب، میتوان داروهایی نظیر اکسیر لیور تجویز کرد. در دیگر انواع بیماری های کبد، میتوان با مراقبتهای پزشکی بلند مدت، پیامدهای احتمالی بیماری را به حداقل رساند.
روشهای پیشگیری از انواع بیماری های کبد
همیشه گفتهایم که پیشگیری بهتر از درمان بیماری های کبدی است. شما میتوانید با رعایت یکسری نکات بسیار ساده، از بروز انواع بیماریهای کبد جلوگیری کنید. مثلا در مصرف مشروبات الکلی نباید زیاده روی کرد چون یکی از شایعترین علل ایجاد بیماریهای کبدی در بیشتر نقاط دنیا، همین سوءمصرف الکل است. از انجام تتو و پیرسینگ بر روی بدن دوری کنید. سعی کنید، رابطه جنسی سالمی برقرار کنید و از داشتن شرکای جنسی متعدد، خودداری کنید.
به هیچ وجه از سرنگ مشترک استفاده نکنید. اگر جزو کادر درمان هستید، حتما نکات ایمنی را رعایت کنید تا با مایعات آلوده به هپاتیت B و C تماس نداشته باشید. همچنین به خاطر بالا بودن ریسک ابتلا در پرستاران و کارشناسان آزمایشگاه، حتما واکسن هپاتیت A و B بزنید. رژیم غذایی سالمی برای خود برگزینید و ورزش کنید تا از بروز بیماری کبد چرب جلوگیری شود. قبل از اینکه غذا بخورید، دستهای خود را بشویید. هنگامی که از موادی مثل حشره کش و یا مواد شیمیایی سمی استفاده میکنید، ماسک و دستکش و کلاه ایمنی بپوشید. هرگز دارویی را خودسرانه و بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
جمع بندی
کبد یکی از مهمترین و حیاتیترین اندامهای بدن است که فعالیتهای زیادی را بر عهده دارد و اگر دچار یک بیماری شود، ممکن است مشکلات زیادی رخ دهد. بنابراین سعی کنید با انواع بیماریهای کبد، علائم و روشهای تشخیص و درمان هر یک آشنا شوید تا راحتتر بتوانید از بروز آنها پیشگیری کنید. در صورتی که به هر یک از بیماریهای کبدی مبتلا شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید و طبق نظر و تجویز وی، پروسه درمانیتان را شروع کنید.
درست است که طب سنتی هم در درمان این بیماریها نقش دارد، مثل درمان کبد چرب با زردچوبه، اما بهتر است همیشه اولویت را، نظر یک پزشک متخصص قرار دهید. چون گاهی اوقات، مصرف مواد گیاهی به صورت خودسرانه نه تنها وضعیت را بهبود نمیبخشد، بلکه ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت بیماری هم شود. همچنین روشهای پیشگیری از بروز انواع بیماریهای کبد را هم جدی بگیرید تا هم از پرداخت هزینههای اضافی جلوگیری شود و هم سلامت بدنتان حفظ شود.
واحد تحقیق و توسعه شركت داروسازي اکسیر گستر اسپادانا